Belce ÖRÜ
Ekonomi politikaları nedeniyle irtifa kaybeden sanayide çarklar durma noktasına geldi. Yüksek faizlere rağmen bir türlü düşmeyen enflasyona meydan okuyarak üretime devam etmeye çalışan sanayici artık havlu atma noktasına geldi. Sektördeki fabrika satışları, konkordatolar ve işten çıkarmalar arttı. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verileri de bu durumu ortaya koydu. Martta ücretli çalışanlar sanayi sektöründe aylık yüzde 0.7, yıllık ise yüzde 2.6 azaldı. Şubatta da kayıp aylık 0.4, yıllık bazda ise yüzde 2.1 olmuştu.
4.8 MİLYONA GERİLEDİ
TÜİK verilerine göre Ağustos 2024’ten itibaren sanayideki ücretli çalışan sayısı oranları hem aylık hem de yıllık bazda düşüş kaydediyor. Bu tarihe kadar olan mevsim etkisinden arındırılmış veriler bilhassa aylık değişimlerde iç açıcı olmasa da temmuz, mayıs ve şubatta tek tük artıya dönüş oldu. Fakat son 8 aydır kesintisiz şekilde sanayide kan kaybı devam ediyor. Son gelen mart ayı verilerinde ise sanayide ücretli çalışan sayısının son 1 yılda 132 bini aşkın istihdam kaybıyla 4.8 milyona gerilediği görülüyor. Enflasyonla mücadele sürecinin çok uzadığına ve esas problemin bu olduğuna vurgu yapan Türkiye Makina Federasyonu Başkanı Adnan Dalgakıran, özellikle ihracatçı pek çok sektörde sipariş sayılarının azaldığını ve ciroların düştüğünü ifade etti. Dalgakıran sözlerine şöyle devam etti: “Faizler çok yüksek. Sanayici ayakta kalma stratejisi belirlemek zorunda. Ancak böyle dayanabilirler. Şu anda bütün sanayiciler nasıl ayakta kalabiliriz diye kafa yoruyor.” Tüketim malı ithalatı artarken, sanayi daralıyor.”
Kötü gidişat devam edecek
Sanayi, inşaat ve ticaret-hizmet sektörlerinde ücretli çalışan sayısı bir önceki yılın aynı ayında 15 milyon 224 bin 973 kişi iken, 2025 yılı mart ayında 15 milyon 320 bin 987 kişi oldu. Aylık bazda inşaat sektöründe 0.7 düşüş görülürken, ticaret hizmet sektöründe ücretli çalışan sayısı artış oranı sadece yüzde 0.1 oldu. Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği’nin, nisan ayına ilişkin sanayi kapasite raporu verilerine göre ise çalışan sayısı, mart ayına göre yüzde 4.6 düşerek 2 milyon 775 bin 783 olarak hesaplandı. Bu da istihdamdaki kaybın süreceğine işaret ediyor.
